Ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej nie przewiduje wprawdzie szczególnych uprawnień dla osób niepełnosprawnych, ale oczywiście mogą one ubiegać się o pomoc udzielaną na zasadach ogólnych. Ustawa ta przewiduje m.in. przyznawanie dorocznych nagród za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej czy też stypendiów osobom zajmującym się twórczością artystyczną, upowszechnianiem kultury i opieką nad zabytkami.

Sztukę osób niepełnosprawnych propaguje natomiast PFRON, który w ramach programu Wsparcie inicjatyw realizuje moduł B Sztuka osób niepełnosprawnych przewidujący organizację ogólnopolskiego konkursu plastycznego dla osób niepełnosprawnych będących uczestnikami warsztatów terapii zajęciowej, środowiskowych domów samopomocy oraz mieszkańcami domów pomocy społecznej.

Konkurs Sztuka osób niepełnosprawnych ogłaszany jest poprzez publikację informacji na witrynie www.pfron.org.pl, zawierającej tytuł danej edycji, termin i miejsce składania prac konkursowych oraz informację o przewidywanym terminie finału. Do konkursu zgłaszane mogą być prace artystyczne osób niepełnosprawnych będących uczestnikami warsztatów terapii zajęciowej i środowiskowych domów samopomocy oraz mieszkańcami domów pomocy społecznej, przy czym zgłoszenia dokonują placówki, a nie same osoby. Do konkursu mogą być zgłaszane prace w takich kategoriach, jak malarstwo i witraż, rysunek i grafika, rzeźba kameralna i płaskorzeźba oraz tkanina i aplikacja, a każda placówka może zgłosić po 2 prace z każdej kategorii.

Autorzy nagrodzonych w konkursie prac otrzymują pamiątkowe dyplomy i nagrody rzeczowe, natomiast placówki, z których pochodzą nagrodzone prace, otrzymują nagrody pieniężne w wysokości 6.000 zł za I miejsce, 5.000 zł za II miejsce i 4.000 zł za III miejsce. Placówka otrzymaną nagrodę pieniężną może przeznaczyć na dowolny cel związany z rehabilitacją społeczną osób niepełnosprawnych, przesyłając do Biura PFRON pisemną informację o planowanym sposobie i celu wykorzystania nagrody.

Uwaga!
Ulga w opłacie za wstęp do muzeów państwowych przysługuje osobom niepełnosprawnym bez względu na stopień niepełnosprawności.

Osobom niepełnosprawnym razem z opiekunami przysługuje ulga w opłacie za wstęp do muzeów państwowych. Dokumentem potwierdzającym to uprawnienie jest legitymacja emeryta-rencisty, legitymacja dokumentująca niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności bądź inny dokument potwierdzający uprawnienia, jak np. orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Osoba niepełnosprawna powinna okazać przy wstępie do muzeum dokument potwierdzający uprawnienie razem z dowodem osobistym bądź innym dokumentem potwierdzającym jej tożsamość.

Uprawnienia osób niepełnosprawnych związane z kulturą fizyczną i sportem wynikają z ustawy o sporcie, która przewiduje m.in. funkcjonowanie Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego działającego w formie stowarzyszenia lub związku stowarzyszeń, który organizuje narodowy ruch paraolimpijski osób niepełnosprawnych. W myśl ustawy, osoba niepełnosprawna będąca członkiem kadry narodowej może otrzymać okresowe stypendium za osiągnięte wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym po wcześniejszym zobowiązaniu się do realizacji programu przygotowań do igrzysk paraolimpijskich, mistrzostw świata lub Europy oraz do udziału w tych zawodach. Niepełnosprawny sportowiec może również otrzymać nagrodę pieniężną lub wyróżnienie za wybitne osiągnięcia sportowe, przyznawane na wniosek ministra lub polskiego związku sportowego.

Medalistom igrzysk paraolimpijskich i igrzysk głuchych przysługuje świadczenie pieniężne wypłacane ze środków budżetu państwa. Warunkiem jego uzyskania, oprócz zdobycia medalu, jest również ukończenie 40. roku życia, nieuprawianie sportu oraz nieskazanie prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. Świadczenie to przyznaje minister na wniosek osoby zainteresowanej.

Warto w tym miejscu również o powołanej w 2008 roku Radzie Sportu Osób Niepełnosprawnych, która jest organem opiniodawczo-doradczym Ministra Sportu i Turystyki. W jej pracach bierze udział 11 członków powołanych przez ministra oraz zaproszeni specjaliści. Do zadań tej Rady należy opracowywanie propozycji kierunków rozwoju sportu osób niepełnosprawnych, inicjowanie działań, wspieranie i promowanie nowych propozycji w sporcie osób niepełnosprawnych oraz przekazywanie ministrowi opracowań i opinii w sprawach związanych ze sportem osób niepełnosprawnych.

PFRON z kolei wspiera sport osób niepełnosprawnych poprzez realizację Programu wsparcia międzynarodowych imprez sportowych dla osób niepełnosprawnych organizowanych na terenie Polski.

Uwaga!
Maksymalna wysokość pomocy nie może przekroczyć 20% kosztów realizacji imprezy sportowej, a jednocześnie nie więcej, aniżeli 2 mln zł.

Celem programu jest wsparcie organizacji w Polsce imprez sportowych osób niepełnosprawnych o randze igrzysk olimpijskich i europejskich, mistrzostw świata lub mistrzostw Europy, a jego adresatami są organizacje pozarządowe działające na rzecz rozwoju sportu osób niepełnosprawnych. Warunkiem otrzymania pomocy finansowej z PFRON jest przedstawienie dokumentu międzynarodowej organizacji sportu potwierdzającego przyznanie prawa do organizacji imprezy sportowej dla osób niepełnosprawnych o charakterze międzynarodowym oraz udział w niej co najmniej 100 sportowców z minimum 10 krajów. Udzielana pomoc obejmuje wydatki dotyczące m.in. wynajmu obiektów i sprzętu, zakupu materiałów biurowych, zakwaterowania i wyżywienia uczestników razem z opiekunami, transportu uczestników razem z opiekunami, obsługi logistycznej i technicznej imprezy, jej promocji i inne.


Podstawa prawna:
1. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz.U. z 1997 r. nr 123, poz. 776 z późn. zm.
2. Ustawa z dnia 25 października 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, Dz.U. z 1991 r. nr 114, poz. 493 z późn. zm.
3. Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 roku o sporcie, Dz.U. z 2010 r. nr 127, poz. 857 z późn. zm.
4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 czerwca 2008 roku w sprawie określenia grup osób, którym przysługuje ulga w opłacie lub zwolnienie z opłaty za wstęp do muzeów państwowych, oraz rodzajów dokumentów potwierdzających ich uprawnienia, Dz.U. z 2008 r. nr 160, poz. 994.